Soçi’de Erdoğan-Putin zirvesi gerçekleşti

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Soçi’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile biraraya geldi. Uzun süren görüşmelerin ardından iki lider kameraların karşına geçti. Suriye konusu önemli bir başlıktı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Gelinen noktada siyasi çözüme odaklanabileceğimiz bir zemin oluştuğu hususunda mutabıkız” dedi. Putin de benzer mesaj verdi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı’ndaki baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerine “Öncelikle kıymetli dostum Sayın Putin’in şahsında tüm Rus makamlarına misafirperverlikleri için teşekkür ediyorum.” diyerek başladı.

Bu yıl içerisinde Rusya Federasyonu’nu üçüncü kez ziyaret ettiğini, bugünkü ziyaret vesilesiyle Putin ile yıl içerisindeki altıncı görüşmeyi gerçekleştirdiklerini dile getiren Erdoğan, iki ülke ilişkilerinin derinleştirilmesi konusunda Putin ile mutabık kaldıklarını bildirdi.

Gerek yüz yüze görüşmeler gerekse telefon diplomasisinin yoğun bir şekilde devam ettiğine dikkati çeken Erdoğan, bu anlayıştan hareketle Üst Düzey İşbirliği Konseyi’nin yedinci toplantısının hazırlıklarına şimdiden başladıklarını aktardı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülke arasındaki siyasi diyaloğa paralel olarak ekonomik ilişkilerin de yükseliş seyrine girdiğini vurguladı.

Mart ayındaki ziyareti sırasında bazı tarım ürünlerinin Rusya’ya girişine izin verilmesi, vatandaşların çalışma izni sorunların hallolması gibi konularda Putin’in verdiği müjdelerden memnuniyet duyduklarını aktaran Erdoğan, aradan geçen sürede ikili ekonomik işbirliğinin önündeki tüm engellerin kaldırılması için yoğun temaslara devam edildiğinin altını çizdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Karma Ekonomik Komisyon toplantısı geçen ay Kazan’da düzenlendi. Burada domates, nar, patlıcan gibi ürünlerin Rus pazarına girişinin kolaylaştırılmasına yönelik alınan kararları memnuniyetle karşıladık ama istiyoruz ki son kısıtlamaları da kaldıralım.

İkili ticaret hacmimiz bu yılın ilk üç çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre ciddi bir artışla 15 milyar doları aştı. Tabii evvelce 100 milyar dolar olarak açıkladığımız hedefimize ulaşmak için iş adamlarımızın önündeki vize de dahil olmak üzere tüm engelleri kaldırmamız gerekiyor. Vize muafiyeti rejiminin eski haline döndürülmesi bu noktada önem arz ediyor.”

“SAYIN PUTİN İLE BİRLİKTE ATALIM İSTİYORUZ”

Türk Akım ve Akkuyu Nükleer Santrali konusundaki işbirliğinin kendi mecrasında ilerlediğini, bu durumun değerlendirmelerini de yaptıklarına işaret eden Erdoğan, şunları ifade etti:

“Bu projelerin zamanında hayata geçirilmesine büyük önem veriyoruz. Türk Akım’ın, Rusya kısmındaki boru hattı döşeme işlemlerinin tamamlandığını memnuniyetle görmüş bulunuyoruz. Ülkemizi ilgilendiren boyutuyla da yakından ilgileniyoruz.

Keza Akkuyu Nükleer Santrali’nin beton dökme törenini de önümüzdeki haftalarda gerçekleştirmeyi arzu ediyoruz. Sayın Putin’in de programının el vermesi halinde bu adımı birlikte atalım istiyoruz.”

Erdoğan, Rusya ile kültür ve turizm alanındaki ilişkileri de eskisinden daha ileriye taşımak istediklerini vurguladı. Bu yılın ilk 9 ayında 4 milyonu aşkın Rus turistin Türkiye’yi ziyaret ettiğini hatırlatan Erdoğan, “2019 yılında Türkiye ve Rusya’da karşılıklı olarak düzenlenecek ‘Kültür ve Turizm Yılı’ bu çabalarımızla önemli bir dönüm noktası olacaktır.” diye konuştu.

“VİETNAM’DA YAPILAN ORTAK AÇIKLAMAYI ÖNEMSİYORUZ”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşmede bölgesel ve uluslararası konuları da ele alma fırsatı bulduklarını belirterek, şunları kaydetti:

“Özellikle Suriye ihtilafına ilişkin son gelişmeleri değerlendirme fırsatını bulduk. Buna bağlı olarak Astana görüşmeleri ve gerginliği azaltma muhtırası sahada şiddetin azaltılmasına önemli katkılar veriyor. Gelinen noktada siyasi çözüme odaklanabileceğimiz bir zemin oluştuğu hususunda mutabıkız.

Bu arada Sayın Putin ile Sayın Trump arasındaki Vietnam’da yapılan ortak açıklamayı önemsiyoruz. Netice olarak Türkiye-Rusya ilişkilerinin çok ileri bir seviyeye geldiğini görmekten memnuniyet duyuyorum. Elbette bu seviyeyi yeterli bulmuyoruz. Ülkelerimizin ve halklarımızın her alanda daha yakın ve güçlü işbirliği içinde olması noktasında iki taraf da hemfikir. Özellikle de savunma sanayine yönelik müşterek atacağımız adımları çok önemsiyorum.”

Erdoğan, Putin ve tüm Rus heyetine konukseverlikleri dolayısıyla teşekkür ederek sözlerini tamamladı.

“SURİYE BAŞTA OLMAK ÜZERE BÖLGESEL KONULARI ELE ALDIK”

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de Cumhurbaşkanı Erdoğan ile gerçekleştirdiği görüşmede Suriye başta olmak üzere bölgesel konuların ele alındığını belirterek, “Sayın Erdoğan’a geçtiğimiz günlerde Tahran’da gerçekleştirdiğim görüşmeler hakkında bilgi verdim. Astana sürecinin garantörleri olan Rusya, Türkiye ve İran arasında çalışmalar başarıyla devam ediyor.” dedi.

Suriye’de yaşanan şiddet olaylarının önemli oranda azaldığına değinen Putin, “Birleşmiş Milletler himayesinde Suriye’de taraflar arasında diyalog kurulması için gerekli koşullar oluşuyor. Suriye’de siyasi çözüme verilen desteğin arttırılması konusunda Sayın Cumhurbaşkanı ile hemfikiriz.” ifadesini kullandı.

Putin, Türkiye ve Rusya arasındaki yakın temasların alışkanlık haline geldiğine işaret ederek, “Bu tür temaslarımızı, seri olarak, bürokrasiden uzak ve samimi bir havada devam ettiriyoruz. Söz konusu görüşmelerin son derece verimli olduğunu düşünüyoruz ve bu şekilde çalışmalara devam edeceğiz.” diye konuştu.

“İLİŞKİLERİMİZ KRİZ ÖNCESİNDE DÖNDÜ”

Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin kriz öncesinde döndüğüne dikkati çeken Putin, şu görüşlere yer verdi:

“Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmindeki artış da bunu gösteriyor. Türkiye ve Rusya arasındaki ticaret hacmi bu yılın ilk 9 ayında yüzde 36 artmış durumda. İnanıyoruz ki bu yılın sonuna kadar geçen yıl yaşanan düşüşü tamamen telafi edebiliriz.”

Ticaret hacmindeki artışın hızlanması için, belirli sınırlamaların kaldırılması gerektiğine vurgu yapan Putin, Erdoğan ile görüşmesinde, geriye kalan sınırlandırılmaların kaldırılması konusunu da detaylıca ele aldıklarını belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ile stratejik işbirliği konularının da ele alındığını aktaran Putin, “Bu konuların başında TürkAkım doğalgaz boru hattı projesi ve Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) geliyor.” ifadesini kullandı.

Putin, Rosatom şirketinin Akkuyu’nun inşaatına yakında başlayacağını belirterek, “Projede ilk üniteyi 2023 yılında devreye almak istiyoruz.” dedi.

Ortak basın toplantısına Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba ve MİT Müsteşarı Hakan Fidan da katıldı.

KRİTİK GÖRÜŞME 2 SAAT 10 DAKİKA SÜRDÜ

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan üç ülkeyi kapsayan önemli bir tura çıktı. Cumhurbaşkanı, ilk durağı Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putinle görüştü. Görüşme yaklaşık 2 saat 10 dakika sürdü ve heyetler arası görüşmeye geçildi. Heyetler arası görüşme 2 saat sürdü. Görüşmeler sonrası Erdoğan ve Putin ortak açıklama yaptı.

GÖRÜŞME ÖNCESİ AÇIKLAMA

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmesinde, “Gerek bölgede ikili ilişkilerimiz, bunun yanında bölge sorunlarına yönelik dayanışmamız, geleceğe yönelik güvenimizi de artırıyor” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin, Devlet Başkanlığı Rezidansı’nda bir araya geldi.

Türk heyetinde Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın hazır bulunurken, Rus heyetinde de Başbakan Yardımcısı Arkadiy Dvorkoviç, Kremlin Basın Sözcüsü Dimitry Peskov, Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuriy Uşakov ile Rus Devlet Nükleer Enerji Kurumu (ROSATAM) Başkanı Aleksey Lihaçev yer aldı.

Baş başa görüşme öncesi iki lider selamlama konuşması yaptı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan sözlerine “Sayın Başkan çok kısa bir süre içerisinde sizlerle tekrar bir araya gelmenin mutluluğu içerisindeyim” diyerek başladı.

Özellikle bu normalleşme süreci içerisinde gerçekten yoğun bir şekilde bir araya gelişlerinin, Türkiye ve Rusya Federasyonu arasındaki ikili ilişkileri daha da güçlendirdiğine işaret eden Erdoğan, şunları söyledi:

“Gerek bölgede ikili ilişkilerimiz bunun yanında bölge sorunlarına yönelik dayanışmamız, geleceğe yönelik güvenimizi de artırıyor. Aramızdaki siyasi, askeri, ekonomik, ticari bütün bu ilişkiler her geçen gün artarak devam ediyor.

İkili görüşmelerimiz sadece rutin olmanın ötesinde, aynı zamanda telefon diplomasimiz de aramızda ve üst düzey yöneticiler arasında da güçlü bir şekilde devam ediyor. Ben bu davetinize de çok teşekkür ediyorum. İnanıyorum ki verimli bir görüşme olacak. Buradan da Kuveyt ve Katar’a bu şekilde ayrılacağız.”

PUTİN: İLİŞKİLER ARTIK TÜMÜYLE ESKİ HALİNE DÖNDÜ

Rusya Devlet Başkanı Putin de Türkiye ile Rusya’nın, Suriye krizi dahil tüm alanlarda birlikte çalıştıklarını vurgulayarak, “Yaptığımız görüşmeler, bu konuların çözümüne ilişkin olumlu bir etki yaratıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Geçen yıl iki ülke arasındaki ticaret hacminde yaşanan düşüşe işaret eden Putin, “Ancak bu yılın ilk 8 ayında ticaret hacmimiz yüzde 30’dan fazla arttı. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkilerin, artık tümüyle eski haline döndüğünü söyleyebiliriz” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’a, ziyareti için teşekkür eden Putin, “Dediğiniz gibi Soçi, Türkiye’ye son derece yakın bir şehir” diyerek sözlerini tamamladı.

Basın mensuplarının görüntü almasının ardından baş başa görüşme, basına kapalı şekilde devam ediyor.

Erdoğan ve Putin, bu yıl 13 kez telefonda görüştü, bu ziyaretle beraber beşinci kez bir araya geldi.

PYD’NİN KATILACAĞI TOPLANTI ERTELENMİŞTİ

Moskova yönetimi Soçi’de yapılacak, Suriye toplantısına PYD’yi de davet etmiş, Ankara’nın tepki göstermesi üzerine o toplantı ertelenmişti. Görüşmede bu konunun da ele alınması bekleniyor.

Kritik ziyaret öncesi yazılı bir açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “İkili ilişkiler başta olmak üzere, Suriye ve bölgesel konular ele alınacak” dedi.

Kalın, Rusya ile ticaret hacmini 100 milyar dolara çıkarma hedefini gerçekleştirmeye yönelik çalışmaların da kararlılıkla sürdürüldüğünü belirtti.

İKİNCİ DURAK KUVEYT ARDINDAN KATAR

Erdoğan, Rusya’nın ardından, körfez krizinde arabulucuk yapan Kuveyt’i ziyaret ederek, Kuveyt Emiri el-Sabah ile bir araya geldi.

Cumhurbaşkanı’nın 3. ve son durağı ise Katar. Erdoğan, Türkiye-Katar Yüksek Stratejik Komite üçüncü toplantısına katılıyor. Ziyarette körfez krizi de gündemde.

Kalın, “Türkiye, bu gerginliğin bir an önce barışçıl yollardan çözüme kavuşturulmasını arzu etmektedir” açıklamasında bulundu.