Kürt Atasözlerinde Kadın Kavramı

Kültür, tek bir anlam kalıbına sokulamayacak kadar geniş ve çok yönlü bir olgudur. Kısaca tarih içerisinde oluşturulan bir anlam ve önem sistemi olarak ele alabileceğimiz kültür terimi, Türk Dil Kurumu tarafından “tarihsel, toplumsal gelişme süreci içerisinde oluşturulan bütün maddi ve manevi değer ile bunları oluşturmada, sonraki nesillere iletmede kullanılan, insanın doğal ve toplumsal çevresine egemenliğinin ölçüsünü gösteren araçların bütünüdür” şeklinde tanımlanmıştır.

Türkçe literatürde bu şekilde yer alan tanımından yola çıkarak kültürün yapıcı, nakledici ve hükmedici özelliklere sahip bir olgu olduğunu söylemek mümkündür. Medeniyetlerin bir alt kolu olarak ele alabileceğimiz kültür olgusu bulunduğu medeniyetlerin coğrafi sınırları içerisinde dahi farklılık gösterebilen gayet esnek ve değişime müsait bir kavramdır.

Tarihte birçok örnekle açıklayabileceğimiz bu durumu Kürt kültürünü de içinde barındıran Mezopotamya örneği ile kısaca açıklamak anlaşılabilirlik açısından faydalı olacaktır. İçerisinde birçok dini, toplumsal uygulamayı, çeşitli kuralları ve birçok etnik unsuru barındıran Mezopotamya medeniyetinde birbirleri ile ciddi kültürel farklılıklar gösteren birçok topluma rastlamak mümkündür. Bu toplumların başlangıçta oluşturdukları özgün kültürlerin bazıları dikey bazıları ise yatay bütünleşme süreçlerinden geçerek ya yok olmuş ya entegre oldukları kültürlerin birer unsuru haline gelmiş ya da özgün yapılarını korumuşlardır. Bu çalışmada ele alınacak ve Mezopotamya medeniyetinin bir parçası olan Kürt kültürü de özgün yapısını günümüze kadar korumayı başarmış kültürlerden biridir. Diğer kültürel yapılara göre daha yeni ve kozmopolit bir yapıya sahip olduğunu söyleyebileceğimiz Kürt kültürü hiçbir zaman belirli bir devlet yapısı altında bulunmadığından dış unsurlar tarafından direkt hedef olmadığı için de bu güne kadar varlığını en eski şekliyle sürdürebilmiştir. Bağımsız bir ulus-devlet yapısına sahip olmamaları nedeniyle farklı devletlerin çatısı altında dağınık olarak yaşamaları Kürt kültürünün devamlılığı açısından faydalı olmuştur. Siyasi manada dezavantaj gibi görülen bu durumun kültüre sağladığı yararlar dikkat çekicidir. Ciddi manada dağlı ve göçebe unsurlar içeren Kürt kültürünün bu özelliklerini sürekli sınır değişikliklerinden kaynaklanan göçler dolayısıyla kazandığını inkâr etmek mümkün değildir.

Halil KARATAŞ´ın hazırladığı “Kürt Atasözlerinde Kadın Kavramı” başlıklı çalışması için tıklayınız.