Ermitaj Müzesi’nde bulunan Türk eserleri

St. Petersburg denildiği zaman şehirde akla ilk gelen yapılardan birisi elbette dünyanın en büyük müzelerinden birisi olan Ermitaj’dır. Ermitaj Müzesinin ana binası Kışlık Saray olarak I.Petro’nın kızı için inşa edilmeye başlanmışsa da ancak 1764 yılında 2. Katerina zamanında tamamlanabilmiş ve I.Nikolay zamanında (1852) halka açık olarak sergilenmeye başlamıştır. 1917 Ekim devrimi sonrasında ise saray tamamıyla bir müze haline getirilmiştir. İlk olarak 17.yy’a ait Hollandalı ressamların tabloları ile oluşturulmaya başlanan sergi, her geçen gün büyüdüğü için yeni binalar inşa edilmek durumunda kalmıştır.

Günümüzde Kışlık Saray ve altı ek bina ile dünyanın en büyük müzeleri arasında yer almaktadır. Müzede, neredeyse tarihin tüm evrelerine ve çok geniş bir coğrafyaya ait eserleri görmek ve incelemek mümkündür. Sahip olduğu 3 milyondan fazla sanat eseriyle dünya üzerindeki en önemli sanat merkezlerinden biri olarak bilinen Ermitaj Müzesi, bu özelliği nedeniyle Guinness rekorlar kitabına girmeyi başarmıştır.

Türk coğrafyasının büyük bir kısmı, uzun yıllar boyunca Rus hâkimiyeti altında kaldığından, bu müzede eski çağlara ait olan Türk eserleri fazlaca bulunmaktadır.

Arkeologlar ve tarihçiler Türk kurganlarını tespit ederek kazı çalışmalarına başladılar ve çeşitli eserleri gün yüzüne çıkardılar. Çok geniş bir alana yayılmış ve araştırılması zor olan Türk tarihi için büyük gelişmeler kaydettiler. En önemlileri arasında yer alan Pazırık kurganı 1929 yılında Rus arkeolog Sergey Rudenko tarafından bulundu.

Müzede ayrıca, Azrhan, Tuekta ve Derestuy kurganlarına ait eserlerde vardır. Osmanlı Devrine ait ise miğferler, kılıçlar, çiniler, çeşitli kılıç ve silahlar ile II. Selim’in Osmanlı-Rus savaşı sonrasında, II. Katerina’ya gönderdiği Türk Otağı’da bulunmaktadır.

İşte Ermitaj Müzesinde yer alan ve Türklere ait olan eserlerden bazıları;

• Pazırık Halısı: Dünyada el ile dokunmuş olan ilk halıdır. Kurganın içinde donmuş olarak bulunduğu için çok az hasar görmüştür.

• Tabut: Yekpare ağaçtan oyulmuştur.

• Balballar ve  Çeşitli Heykeller

• At koşum takımları

• Kıyafetler ve Süs Eşyaları

• Silahlar ve Kılıçlar (Osmanlı Devleti)

• Miğferler

• Çiniler, Tabaklar ve Sürahiler

• Çadır: 1793 yılında 3. Selim’den, 2. Katerina’ya hediye olarak gönderilmiştir.

• Osmanlı Halıları

• Harita: Ermitaj Devlet Müzesinin 1. kat planıdır. İslam Öncesi Döneme ait eserler bu katta bulunurken, Osmanlı Dönemi eserleri 3. katta yer almaktadır.

Ali TOKMAK – RUSEN Uzmanı