İpek Yolu 4000 yıl önce de kullanılıyordu

İpek Yolu’nun son oluşumundan çok daha önce, Orta Asya dağlarında yaşayan pastoral göçebeler, bölge üzerinde yeni kültürel ve biyolojik bağlar kurulmasına yardım etti.

Araştırmaya göre arkeologlar, hayvan kemiklerinin en küçük parçalarından elde edilen antik protein ve DNAları kullanarak 4.000 yıl önce öküz, koyun ve keçi gibi evcil hayvanların güney Kırgızistan dağlarının tepelerine uzanan  yollar oluşturduğunu keşfetti.

Kurak kıtasal sınırlar içerisinde Doğu ve Batı Avrasya’nın karmaşık ticaret rotasını birbirine bağlayan İpek Yolu’nun resmi oluşumundan çok daha önce, Orta Asya’nın dağlarında yaşayan pastoral göçebeler, bölge üzerinde yeni kültürel ve biyolojik bağlar kurulmasına yardım etti.

2017’de Dr. Svetlana Shneider, Dr. Aida Abdykanova ve Dr. William Taylor’ın liderlik ettiği uluslararası araştırmacılardan oluşan bir ekip, Kırgızistan-Tacikistan güney sınırındaki dağ eteklerinde daha önce hiç görülmemiş bir dizi iskan alanı tanımladı. Bu alanlarda yapılan test kazıları ve araştırmalar, insanların Alay Bölgesini nasıl kullandıklarına dair geçmişe ışık tutan arkeolojik hayvan kemiklerini bizlere sunuyor.

Taylor ve meslektaşlarının ortaya çıkarılan kemikleri incelemesine rağmen, kemikler hangi türe ait olduklarının tanımlamasına olanak vermeyecek kadar küçük ve hasarlıydı. Bu durumla ilgili Shnaider: “ Yıkıldık! İpek Yolu’nun en önemli kollarından birinin erken ekonomisini anlamaya bu kadar yaklaşmışken, geriye eli boş dönmek müthiş heves kırıcı bir olay.” diyor.

Ne var ki Taylor ve çalışma arkadaşları daha sonra Kütle Spektrometrisi veya ZooMS olarak bilinen bir tekniğe başvurdu. Bu metod, kemiklerin kolajen yapısına katılan peptitlerin tanımlanmasında lazerli kütle spektrometrisinin kullanılmasıyla uygulanır. Peptitler, bulunduğu türe bağlı olarak değişir ve böylelikle benzersiz bir “parmak izi” üreterek, kemik parçalarının başka şekilde mümkün olmayan teşhisini sağlar.

Bu teknik ile Dr. Taylor ve arkadaşları Alay Vadisi’nde yaşayan insanların en az 4300 yıl önce koyun, keçi ve öküz otlatmaya başladıklarını keşfetti. Bu çalışmanın, Toulouse Üniversitesi’ndeki antik DNA araştırmalarıyla birleşmesi ile ortaya çıkan sonuca göre, İpek Yolu ticareti bölgeyi geliştirdikçe, evcil at ve iki hörgüçlü deve gibi binek hayvanları Alay’da büyük önem kazandı.