RUSEN[HABER]: Rus edebiyatından seçme 10 temel eser

Rus edebiyatının, dünya edebyatının temel taşlarından olduğu kuşku götürmez bir gerçek….Türkiye’deki müfredat anlayışından farklı olarak Rus eğitimciler öğrencilerin bazı eserleri okunmasını mecburi tutar. Yolu okul sıralarından geçen geleceğin yetişkinleri de bu eserleri muhakkak okur. İşte birbiri ardında kuşakları yetiştiren ve “olmazsa olmaz” kabul edilen, klasik Rus edebiyatından seçme 10 eser.

1. Ana Kuzusu (Nedorosl, Denis Fonvizin). 18. yüzyılda yazılmış, ama güncelliğini hiç yitirmeyen, eğitim ve çocuk yetiştirme üzerine bir hiciv. Ana Kuzusu’nun ardından Çariçe Yekaterina’nın Fonvizin’in yeni eserler vermesine yasak getirdiğini not etmekte fayda var.

2. Akıldan Bela (Gore ot uma, Aleksandr Griboyedov). 19. yüzyılda aydın-toplum çatışması üzerine yazılmış bu piyesin önemini vurgulamak için tarihte Türkçeye çevrilmiş ilk Rusça eser olduğunu belirtmek yeterli.

3. Yevgeni Onegin (Aleksandr Puşkin). Yalnızca şiir alanında değil, tüm Rus edebiyatının da bir numaralı, yıldız eseri. Türkiye’de Rus edebiyatının önde gelen temsilcileri olarak Tolstoy ve Dostoyevki gibi düzyazı eserler veren yazarlar bilinse de bir Rusyalı için Rus edebiyatı öncelikle Puşkin ve Yevgeni Onegin demektir. Yevgeni Onegin’le ilgili yerinde bir tespit “Rus yaşamının ansiklopedisi”  olduğudur.

4. Zamanımızın Bir Kahramanı (Geroy naşevo vremeni, Mihail Lermontov). Kafkasya’da görev yapan Rus subayı, amaç duygusunu yitirmiş, “lüzumsuz adam” Peçorin’in kendinden sonra gelenleri etkileyen hikayesi.

5. Ölü Canlar (Myortvıye Duşı, Nikolay Gogol). Toprak köleliğinin kaldırılmasından önceki Rusya’yı dört dörtlük betimleyen, ölümsüz bir mizah eseri.

6. Suç ve Ceza (Prestupleniye i nakazaniye, Fyodor Dostoyevski). Hakkında bir şey söylemenin gereksiz olduğu, Türkiye’de belki de en çok sevilen ve okunan Rus klasiği.

7. Savaş ve Barış (Voyna i mir, Lev Tolstoy). Her ne kadar sonuna kadar okumayı başaran insan sayısı azınlıkta kalsa da bu Savaş ve Barış’ın Rus klasik edebiyatının köşetaşı eserlerinden olduğu gerçeğine gölge düşürmez. Kitap Sovyetler Birliği’nde 312 baskı yapmış ve 360 milyonluk bir tiraja ulaşarak kırılması güç bir rekora imza atmıştı.

8. Kısa hikayeler (Anton Çehov). Rus okul çocukları öykü türünün en büyük ustalarından olan Çehov’u okumaya çok erken başlar. Örneğin küçük köpek Kaştanka’nın hikayesi her zaman severek okunur.

9. Durgun Akardı Don (Tihiy don, Mihail Şolohov). Arkaplanında Ekim Devrimi bulunan, Don Kazaklarının hikayesi. Şolohov’un 22 yaşında yazdığı roman yazara Nobel Ödülü’nün kapısını aralayan eserlerin başında geliyor.

10. İvan Denisoviç’in Bir Günü (Odin deyn İvana Denisoviça, Aleksandr Soljenitsın). 20. yüzyıl Rusya tarihinin en karanlık sayflarından, gulag tabir edilen çalışma ve ıslah kamplarını konu edinen bir roman. Kendisinin de yolu gulaglardan geçen Soljenitsın bu eserle üne kavuşacak ve tıpkı Şolohov gibi Nobel Edebiyat Ödülü’nü kucaklayacaktır.